ш.Душанбе, куч.Муҳаммадиева, 17/6 
(+992) 37-232-5000
rectorat.dbzkht.tj@mail.ru
Наврӯз, ки таърихи он ба ҳазорон сол пеш бармегардад, имрӯз ҳамчун яке аз пуршукӯҳтарин ҷашнҳои мардумони ориёинажод ва бахусус мардуми минтақаи Осиёи Марказӣ таҷлил мегардад. Ин ҷашн на танҳо оғози фасли баҳор ва бедории табиат, балки рамзи оғози зиндагии нав, умеду шодмонӣ ва таҳкими дӯстиву ҳамдилии мардумон мебошад. Барои ҳар як фард, Наврӯз лаҳзаест, ки бо орзуву ниятҳои нек, шукргузорӣ аз неъматҳои табиӣ ва омодагӣ ба як соли нав ва пурбаракат истиқбол мегирад.
Дар тӯли таърих, мардуми тоҷик ва ҳамзабонони мо дар дигар кишварҳо расму оинҳои гуногуни наврӯзиро парвариш дода, онҳоро бо анъанаву урфу одатҳои хоси худ ғанӣ гардонидаанд. Ҷашнҳои серфарҳангу сершукӯҳи наврӯзӣ мисли «ҳафтсин», «ҳафтшин», «гулгардонӣ», «чароғравшанкунӣ», мусобиқаҳои варзишӣ, баргузории озмунҳои беҳтарин дастархон ва дигар суннатҳои халқӣ шодии мардумро дучанд месозанд. Ин расму ойинҳо на танҳо ҷузъи фарҳанг, балки оинаи шахсияти миллати мост, ки реша дар арзишҳои қадимии инсонӣ дорад.
Наврӯз танҳо ҷашни зоҳирӣ нест, балки дорои арзишҳои баланди маънавист. Дар маркази фалсафаи наврӯз меҳрубонӣ, бахшиш, ҳамдигарфаҳмӣ ва дӯстиву ҳамдилӣ қарор дорад. Ин арзишҳо боиси он мегарданд, ки инсонҳо дар ҳамин рӯзҳо бо якдигар оштӣ кунанд, кинаву адоватро аз дил бадар карда, зиндагиро бо рӯҳияи нав идома диҳанд. Маҳз ҳамин арзишҳои инсонгароёна аст, ки Наврӯзро ҳамчун ҷашни умумиибашарӣ муаррифӣ кардааст ва имрӯз ҷаҳониён низ онро гиромӣ медоранд.
Наврӯз – василаи ба ҳам овардани дилҳо, инсонҳо ва фарҳангу оинҳо…
Ҷашни Наврӯз миёни халқҳо на танҳо воситаи шодмонӣ, балки пули робитаи фарҳангҳо ва миллатҳост. Наврӯз бо забони хоси худ мардумонро ба ҳам меорад, фазои дӯстиву эҳтиром ва ҳамдигарфаҳмиро тақвият мебахшад. Аз ин рӯ, он на танҳо ҷашни миллӣ, балки ҷаҳонӣ аст, ки фарҳангҳоро ба ҳам мепайвандад ва мардумро ба ҳамдигар наздиктар месозад. Ҷамъ омадани одамон аз гӯшаҳои гуногуни дунё дар ҷашнвораҳои наврӯзӣ худ шаҳодати ин арзишҳои воло мебошад.
Сарвари давлати мо, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар эҳёи расму анъанаҳои Наврӯз ва муаррифии он дар сатҳи байналмилалӣ нақши муҳим доранд. Маҳз бо талошҳои пайваста ва дипломатияи фарҳангии Пешвои миллат буд, ки Наврӯз соли 2010 аз ҷониби ЮНЕСКО ҳамчун ҷашни байналмилалӣ ба расмият шинохта шуд. Ин иқдоми беназир на танҳо эътирофи фарҳанги ғании тоҷикон, балки эҳтиром ба тамоми тамаддуни ориёист. Пешвои миллат ҳамеша Наврӯзро ҳамчун василаи таҳкими сулҳ ва дӯстӣ миёни миллатҳо арзёбӣ менамоянд.
Ваҳдати се давлат: Ӯзбекистон, Қирғизистон ва Тоҷикистон дар Наврӯзи Аҷам аз ташаббусҳои беназири Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон
Ҷашни Наврӯзи соли 2025, ки дар шаҳри бостонии Хуҷанд баргузор гардид, намунаи олии ваҳдат ва дӯстии се халқи бародар: Ӯзбекистон, Қирғизистон ва Тоҷикистон буд. Ҳузури сарони ин се кишвар дар як майдони наврӯзӣ, бо шукӯҳ ва муҳтавои амиқи фарҳангӣ, гувоҳи ҳамбастагии воқеӣ ва ҳамфикрии кишварҳо дар роҳи сулҳу амният мебошад. Баҳамоӣ ва дар як фазои дӯстӣ зиндагӣ кардан яке аз суннатҳо ва оинҳои тиллоии Наврӯзи Аҷам ба шумор меравад ва сарвари давлатамон тавонистанд бо хислатҳои наҷибонаи хеш бо давлатҳои муҷовир дасти дӯстӣ дароз карда, кулли мардуми ин кишварҳоро ҳамаҷониба ба ҳам наздик намуд. Аз ин рӯ, дар ин рӯз, дар симои сарони кишварҳо – муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, Шавкат Мирзиёев ва Содир Жапаров — мардумон дарси дӯстӣ ва ваҳдати асилро дарёфтанд. Ҷашни Наврӯз онҳоро ба ҳам овард ва хотираи гармеро дар дили миллионҳо нафар боқӣ гузошт. Мардуми ин се кишвар бори дигар шоҳиди он шуданд, ки Наврӯз на танҳо як ҷашни миллӣ, балки ҷашни ваҳдату шодиву якдигарфаҳмӣ мебошад. Ҷашни Наврӯз, ки дар Хуҷанд баргузор гардид, воқеан намоишгари азамати фарҳанги қадима ва арҷгузорӣ ба сулҳу дӯстӣ буд. Сарони кишварҳо бо ин иқдом мардумро ба сулҳ, дӯстӣ ва якпорчагӣ даъват намуданд. Умедворем, ки дӯстию ҳамкориҳои байни ин се давлат минбаъд боз ҳам тақвият ёфта, фазои тинҷиву амонӣ, рушди устувор ва ҳаёти арзандаи мардуми ин давлатҳо фароҳам меорад. Инчунин, омодагиҳои муштарак ва ҳамкориҳои иқтисодӣ ва фарҳангӣ метавонанд ба рушди устувори сохтори иҷтимоии онҳо мусоидат намоянд. Иқтидори бузурги ҳамкорӣ дар минтақа, ба туфайли ин муносибатҳои наздики мутақобила, ба беҳбудии ҳама тарафҳо оварда хоҳад расонид. Дар фарҷом, умедворем, ки дӯстӣ ва ҳамкориҳои байни ин се давлат ба оянда боз ҳам таҳким ёфта, фазои оромӣ ва амонӣ, рушди устувор ва зиндагии арзандаи мардумро таъмин намояд. Инчунин, омодагиҳои муштараки иқтисодӣ ва фарҳангӣ метавонанд ба рушди устувори сохтори иҷтимоии онҳо кумак расонанд.
Давлатбеков Лоло- доктори илми филология, профессор, Ёдгор Додихудоев – номзади илми филология, дотсент
Омӯзгорони кафедраи назария ва таърихи адабиёт